Podczas wojny w 2020 roku wielu mieszkańców Azerbejdżanu zostało rannych i nabawiło się problemów fizycznych oraz psychicznych. Projekt “We are here to help” realizowany obecnie z lokalnym partnerem ADRA Azerbejdżan stanowi odpowiedź na zapotrzebowanie ludności cywilnej oraz żołnierzy biorących udział konflikcie. W ramach pierwszego modułu zostanie udzielone wsparcie w zakresie zdrowia fizycznego i psychicznego (w tym PTSD). W ramach projektu sfinansowane będą również takie działania jak: rehabilitacja osób poszkodowanych, psychoterapia, szkolenia dla personelu, obóz leczniczy dla kombatantów oraz praca z rodzinami osób, które brały udział w konflikcie.
Jak żyć w obliczu traumy wojennej?
Liczne badania wykazały, że sytuacje konfliktowe powodują większą śmiertelność i niepełnosprawność niż jakakolwiek poważna choroba. Wojna niszczy społeczności i rodziny, a często zaburza rozwój społeczny i ekonomiczny narodów. Skutki wojny obejmują długotrwałe fizyczne i psychiczne szkody wyrządzone dzieciom i dorosłym, a także zmniejszenie kapitału materialnego i ludzkiego.
Konflikt Azersko-Armeński jest najdłużej trwającym w postsowieckiej Eurazji
Od ponad 27 lat mieszkańcy spornych terenów przygranicznych narażeni są na szereg działań zagrażających i życiu oraz zdrowiu – takich jak użycie dronów szturmowych, broni ciężkiej na liniach frontu oraz działaniami sił specjalnych. Swoje dokłada ryzyko ponownego wybuchu wojny. Po prawie 27 latach ciągłej walki i przemocy zdrowie psychiczne i fizyczne jest kluczowym wyzwaniem. Konsekwencje przesiedleń i konfliktów zbrojnych, takie jak separacja rodzin, utrata środków do życia, brak dostępu do usług i niepokój o przyszłość, to tylko niektóre z przyczyn problemów psychicznych, które dotknęły tych ludzi.
W samym 2020 roku po stronie Azerbejdżanu zginęło prawie 3000 osób. Wielu młodych chłopców i mężczyzn zostało rannych, lub zostało kalekami na całe życie. Jak każdy konflikt zbrojny powoduje długotrwałe traumy, które goją się dłużej niż zwykłe rany.
Co to jest zespół stresu pourazowego? (PTSD)
Jednym z najczęściej spotykanych zaburzeń, które dotyka osoby biorące udział w konfliktach zbrojnych jest zespół stresu pourazowego (w skrócie PTSD – z ang. posttraumatic stress disorder). PTSD jest zaburzeniem, którego symptomy pojawiają się w następstwie doświadczenia przez jednostkę traumatycznego wydarzenia, zdarzenia związanego z zagrożeniem życia, poważnym uszkodzeniem ciała lub zagrożeniem fizycznej integralności swojej lub innych, czemu towarzyszy intensywny lęk, poczucie bezradności lub zgroza. Na podstawie wyników kwestionariusza PTSD Checklist (PCL) badacze rozpoznali symptomy PTSD u 18% badanych weteranów wojny w Iraku i 11,5% weteranów wojny w Afganistanie.
Warto wspomnieć, że zespół stresu pourazowego nie dotyka jedynie żołnierzy, ale także rodziny i bliskich. Może wystąpić również u osób, które były świadkami traumatycznego zdarzenia, takiego jak klęska żywiołowa, poważny wypadek, akt terrorystyczny, wojna, gwałt lub inna brutalna napaść osobista.
Jesteśmy tu by pomóc, czyli we are here to help
Na projekt “We are here to help” składa się holistyczna pomoc w zakresie problemów fizycznych jak i psychicznych. Pierwszy moduł poświęcony będzie głównie rehabilitacji oraz promocji zdrowego stylu życia. W projekcie wezmą udział specjaliści różnych dziedzin. W zakresie pracy z weteranami przeszkolonych zostanie 25 pracowników Centrów Rehabilitacji. Pierwszy moduł zakończy się 3-dniowym obozem rehabilitacyjnym w regionie Masalli.
W przyszłym roku odbędą się szkolenia, spotkania indywidulane i grupowe, konsultacje również w terenie, których celem jest pomoc pomogą w pozbyciu się wszelkich problemów psychologicznych. Podczas szkoleń uczestnicy będą uczyć się również na temat przebaczenia, akceptacji swojej sytuacji i życia bez nienawiści.
Innowacje projektu “We are here to help”
Wszelkie projekty pomocy weteranom, które miały do tej pory miejsce w Azerbejdżanie były projektami krótkoterminowymi lub oferowały pomoc doraźną. „We are here to help” realizowany przez Fundację ADRA Polska jest pierwszym przedsięwzięciem, w ramach którego osoby poszkodowane w konflikcie mają szansę otrzymać nie tylko pomoc fizyczną, ale długoterminowe wsparcie psychologiczne PSS poprzez działania interaktywne. Mobilny zespół psychologów i specjalistów ADRA Azerbejdżan zaczął już wspierać poszkodowanych w bezpiecznym środowisku i atmosferze.
W ramach programu odbyły się już spotkania z osobami poszkodowanymi w miejscach zamieszkania, przeszkoliliśmy także personel medyczny. Osoby, którym pomoc nie mogła zostać udzielona na miejscu lub zdalnie – trafiły do ośrodków rehabilitacyjnych oraz poradni psychologicznych.
Przed nami szereg kolejnych działań: 3-dniowe spotkanie kombatantów w Masalii, organizacja „mobilnej drużyny”, która dotrze z pomocą do osób mieszkających z dala od ośrodków miejskich oraz monitoring działań. Jako organizacja pokojowa mamy głęboką nadzieję, że straty poniesione przez beneficjentów projektu będą ostatnimi na jakie zostali narażeni w swoim życiu.
Informacja o finansowaniu
Projekt jest współfinansowany w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP. Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.
Źródła:
https://adra.org.az/2021/11/01/we-are-here-to-help/
T. Groth Jarosław, Waszyńska Katarzyna, Zyszczyk Barbara, Czynniki ryzyka rozwoju
Zespołu Stresu Pourazowego u żołnierzy uczestniczących w misjach wojskowych [Risk factors for
the development of the posttraumatic stress disorder in soldiers participating in tours of duty].
Studia Edukacyjne nr 26, 2013, http://repozytorium.amu.edu.pl:8080/bitstream/10593/10111/1/297-316.pdf
